De weg van idee naar boek

Je hebt een idee en daarvan wil je dat het een boek wordt. En als het boek er dan is, dan wil je graag dat zoveel mogelijk mensen het gaan lezen.

De volgende stap: Jij bent schrijver en je gaat je eigen boek uitgeven. Dan ben je dus ook uitgever. Wat komt daar zoal bij kijken? Ik ga je een paar geheimen vertellen over het schrijven en uitgeven van je eigen boek en je krijgt een paar tips.

Het uitgangspunt van de tekst hieronder is een schema aan de hand waarvan ik de taakverdeling tussen auteur en uitgever uitleg. Ook als jij die twee functionarissen allebei bent, is het handig om te weten hoe je die functies invult en wat de wisselwerking ertussen is.

Het proces van idee naar boek kent drie belangrijke fases. Het eerste is: het idee wordt manuscript, de manuscriptfase. Het tweede is de redactie-productiefase: je manuscript wordt echt een boek. En de derde – ja dat is eigenlijk geen fase – dat is de marketing, daar begin je al mee zodra je het idee voor een boek hebt. Dit zorgt voor een mooie verspreiding van je boek als het straks uitkomt.

(Je kunt het bestand van de tijdlijn met alle vijftien stappen hier beter bekijken en ook downloaden.)

Fase 1: van idee naar manuscript. De groene taken zijn die van de schrijver, de oranje die van de uitgever, de regelaar. Jij hebt als je jouw eigen boek schrijft en uitgeeft, gedurende het hele proces beide petten op .
Fase 2: van manuscript naar boek (donkerroze). Via redactie, vormgeving, correctie en drukker wordt je manuscript een prachtboek.
Fase 3: een mooie verspreiding van je boek, de marketing (blauw). Deze fase begint al vaak voordat je met schrijven begint. Daarom loopt er langs de hele tijdlijn een blauwe band mee aan beide kanten. Met andere woorden: de blauwe lijn links en rechts verwijst naar het feit dat je in deze fase ook tegelijkertijd aandacht moet geven aan de marketing van je boek.

Stap 1 Idee ontwikkelen en inspiratie opdoen. Doel, doelgroep en vorm van de boekuitgave nader uitwerken.

Niet zo heel veel mensen realiseren zich, dat er twee dingen heel belangrijk zijn als je begint met je manuscript. Het eerste is enthousiasme, je moet echt het vuur voelen. En het tweede is tempo, zorg ervoor dat je snel grote stappen maakt.

Stap 2 Concurrentie analyseren. Op zoek gaan naar vergelijkbare boeken van collega-auteurs en een eigen insteek bedenken.

Dit is een belangrijke tip en tegelijkertijd is het ook een paradox. Verdiep je in deze fase wat je concurrenten doen. Wat doen ze op internet, wat schrijven ze in columns en in boeken, lees het allemaal. Tegelijkertijd moet je je verdiepen in wat jij de wereld te bieden hebt, wat is jouw unieke bijdrage? Is dat je ervaring? Ben je heel intuïtief? Ben je juist superexact? Schrijf het boek dat jij alleen kan schrijven. Maak in het prille begin gebruik van een matrix.

Stap 3 Manuscript schrijven en herschrijven. De auteur begint het boek te schrijven en stelt een boekplan op over de zakelijke kansen van het boek. De uitgever herschrijft het boekplan en maakt er een uitgeefplan van. Zie ook stap 5.

Wissel het schrijfproces af met nadenken over hoe je straks je doelgroep gaat bereiken. Wat kan je doen, nu al, om je boek straks een vliegende start te geven?

Stap 4 De uitgever beoordeelt het uitgeefplan en bepaalt of het boek een kans van slagen heeft.

Het boek dat je straks in handen hebt, heeft een stilzwijgende afspraak met de lezer. Zodra die lezer besluit, op basis van je omslag en op basis van de tekst die je op de achterkant hebt gepubliceerd, dat dit boek zijn geld en zijn tijd waard is, dan moet jij daar wat voor terugdoen. Jij moet die lezer weten te boeien, weten te raken, weten te stimuleren, weten te motiveren. Dus vanaf dit moment schrijf jij met de lezer in het achterhoofd. Dat is de kern van het schrijfwerk.

Is dit je eerste boek? Haal er dan zo snel mogelijk een schrijfcoach, een redacteur of een editor bij, want die helpt je om op koers te blijven voor de lezer en diens optimale leeservaring. Ik sta hiervoor natuurlijk graag tot je beschikking!

Stap 5: Planning en kostencalculatie maken. Het budget van tijd en geld vaststellen voor (onder meer) redactie, vormgeving, druk- en bindwerk en promotie.

Voor deze stap van plannen en kosten calculeren heb ik een uitgebreide checklist gemaakt om te downloaden. Daar staat ook in wat de verschillende freelancers voor je boek kunnen doen. Ik verwijs je natuurlijk ook graag door.

Stap 6 Manuscript aanpassen. Het boek herschrijven waar nodig.

Schakel je (zakelijke) netwerk in en natuurlijk de editor, redacteur of schrijfcoach als je die hebt, om je te helpen het boek zo goed mogelijk te krijgen. Je lezers zullen je dankbaar zijn.

Stap 7 Go of no-go geven. Besluiten of het boek wordt uitgegeven of niet.

Hier een moment van bezinning. Bij het juiste evenwicht van kosten en baten ga je door.

Dit is tevens het einde van fase 1, van boekidee naar manuscript.
Hierna begint fase 2, de redactie-productie fase van manuscript naar boek.

Fase 2

In fase 2 ga je van manuscript naar boek.
(De blauwe lijn links en rechts verwijst naar het feit dat je in deze fase ook tegelijkertijd aandacht geeft aan de marketing van je boek.)

Stap 8 Redactie. Briefen externe redacteur, persklaarmaker en corrector en planning in de gaten houden.

Boeken uitgeven is een vak dat zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld en binnen dat vak zijn er specialismen ontstaan. Overweeg serieus om die specialisten voor je boek in te schakelen. Neem in ieder geval een professionele boekenredacteur in de arm.

Stap 9 Vormgeving. Briefen vormgever en/of illustrator en planning doornemen

Doe een postzegelproef met de voorstellen voor het omslag. Maak ze heel klein alsof ze een thumbnail zijn. Als ze dan nog steeds herkenbaar en idealiter ook leesbaar zijn, dan zijn het goede voorstellen.

Stap 10 Check, check, dubbelcheck. Het werk van de redacteur, de persklaarmaker, de vormgever, de corrector en/of de illustrator controleren.

Wat niet veel mensen beseffen is dat een boek altijd een prototype is. Je krijgt bij de lezer maar één kans. Ga maar na, als jij een boek gelezen hebt, dan lees je het meestal niet nog een keer. Dus alles, alles moet aan dat prototype kloppen.

Stap 11 Productie. Opdracht geven tot drukken en binden en boek aanmelden bij het CB en de Koninklijke Bibliotheek.

Hier gaat het boek naar de drukker. Dat is een spannende fase, hier wordt je boek een feit. Eindelijk krijg je het boek in handen waar je al die tijd zo veel moeite voor hebt gedaan. Steek de vlag uit, je hebt iets te vieren en dat mag iedereen in de straat weten.

En dit is dan meteen ook het einde van fase 2: Van manuscript naar boek.

Aan het begin en aan het einde van je boekontwikkeltraject staat de marketing centraal. Voor het overzicht heb ik de marketing ‘fase 3’ genoemd.

Fase 3

Marketing: Van je boek een verspreidingssucces maken. Deze fase is als het goed is al een tijdje bezig. Marketing is namelijk de basis van alles wat je doet.

Stap 12 Meta-informatie en storytelling. Interessante wetenswaardigheden over het boek verzamelen en verhaal achter het ontstaan van het boek noteren om te gebruiken bij de promotie.

Vertel op je blog of in een interview hoe het kwam dat je op het idee van dit boek kwam, of dat uitgerekend jij de auteur van dit boek werd. Heb je iets bijzonders meegemaakt terwijl je aan het schrijven was?

Stap 13 Marketing plan schrijven en uitvoeren. Manieren bedenken en in de praktijk brengen om het boek in de spotlights te krijgen en te houden.

Als je moeite hebt om lezers voor je boek te vinden kun je het beste een pr-deskundige inschakelen, iemand die kennis en kennissen heeft in alle verschillende media. Maak een website voor je boek, integreer daar uiteraard je socialmediastrategie in en vraag lezers om recensies op je website te zetten.

Stap 14 Werken aan online zichtbaarheid. Auteurswebsite (laten) maken en socialmediakanalen inzetten.

Elk boek is een uniek product en heeft dus ook een unieke webpresentatie en social media strategie nodig. Voor de ene persoon en zijn boek is een blog, gekoppeld aan Medium en Twitter ideaal, voor de volgende is Facebook plus Instagram beter. Het kan ook zijn dat jij het vooral van persoonlijke aanbevelingen moet hebben. Zorg dan voor zichtbaarheid in de werkelijke wereld, bijvoorbeeld verenigingsverband en ondersteun dat met een website.

Stap 15 Boek lanceren en verkopen. Boekpresentatie organiseren en beginnen met de verkoop van het boek. Hier aangekomen kan het boek het doel bereiken dat je helemaal in het begin hebt geformuleerd en waarvoor het traject is ingezet.

Hang de slingers op en vier feest. Boeklanceerfeestjes doen altijd veel voor zowel de schrijver als het boek. Het eerste exemplaar uitreiken aan een bekende Nederlander of een beroemde plaatsgenoot? Het werkt, doen!


Tot zover de tijdlijn. Of je je boek nu maakt voor alleen je familieleden, voor alle vrouwelijke lezers met kinderen of voor de klanten van je business, ieder boek is een heel bijzonder product.
Met wat zorg en aandacht kun je veel plezier hebben van je zelf geschreven en zelf uitgegeven boek.
Hopelijk helpt deze tijdlijn je daarmee en natuurlijk kan ik je er ook mee verder helpen. Neem contact met me op.
Ik wens je veel plezier als schrijver en als uitgever.

En dan nu: op naar je volgende boek!